Nieuws

Marechaussee veel groter in Apeldoorn (26-5-2009)

Vandaag stond dit artikel, van de hand van Bert Felix, in De Stentor / Apeldoornse Courant.

Met de gedeeltelijke sloop, de renovatie en de uitbreiding van de Koning Willem III-kazerne staat defensie aan de vooravond van een megaklus die tientallen miljoenen euro's gaat kosten.
Dit najaar zijn de twee poortgebouwen als eerste aan de beurt. Maar omdat de kazerne tijdens de renovatie in gebruik blijft, wordt nu al een kantoorgebouw geschikt gemaakt tot slaapverblijf.
Na het vertrek van het laatste landmacht-onderdeel naar Nieuw-Milligen gaat de Willem III-kazerne fungeren als Landelijk Opleidings- en Kenniscentrum voor de marechaussee. Jaarlijks zullen er 600 tot 700 rekruten worden opgeleid voor een functie bij de marechaussee. De opleiding duurt anderhalf jaar, inclusief stages zoals bij de beveiliging op Schiphol. Op topdagen zullen ongeveer 1200 mensen gebruik maken van de vernieuwde kazerne. Die wordt deels gebouwd op het terrein van de huidige Frank van Bijnen-kazerne. De rest wordt omgezet in natuur en park, met onder meer de spreng, die er zijn oorspronkelijke loop terugkrijgt. Over de sloop van de laatste twee grote gebouwen op dat terrein is nog geen besluit genomen. Drie legeringsgebouwen worden opgeknapt.

Bij de herontwikkeling van de kazernes is de oorspronkelijke Willem III-kazerne als uitgangspunt genomen. Bijna alle latere gebouwen zullen worden gesloopt, op het restaurant aan de Sportlaan en legeringsgebouwen aan de Laan van Spitsbergen na. Volgens projectleider Frans Verwaaijen van defensie zijn er zestien vergelijkbare kazernes gebouwd in Nederland, waarvan de meeste al zijn verdwenen. De Apeldoornse kazerne staat op het punt tot gemeentelijk monument te worden aangewezen. Defensie is bij de plannen geadviseerd door de Rijksbouwmeester en de gemeente Apeldoorn. Ook het bureau B+B Stedenbouw en Landschapsarchitecten uit Amsterdam is bij de plannen betrokken.

Het werk begint met de renovatie van de twee poortgebouwen bij de oude ingang aan de Sportlaan, schuin tegenover de Frankenlaan. De gebouwen verkeren in slechte staat en staan al twaalf jaar leeg. Ze worden helemaal in stijl gerestaureerd. Het gaas langs de Sportlaan wordt vervangen door een stijlvol hek.

Na de ombouw van het kantoor tot tijdelijk legeringsgebouw kunnen de vijf karakteristieke legeringsgebouwen worden verbouwd en gerestaureerd. Ook het opvallende ovalen garagegebouw wordt helemaal opgeknapt en omgebouwd tot fitness-gebouw. Op het terrein van de Van Bijnen-kazerne komt een groot ondergronds gebouw met een sporthal en vier schietbanen. Het voetbalveld vervalt. Defensie is in gesprek met omliggende sportverenigingen over mede-gebruik van hun velden.

Belangrijkste verandering aan de Laan van Spitsbergen zal de vervanging van het tijdelijke legeringsgebouw zijn door een modern schoolgebouw. Daardoor krijgt het complex een eigentijds gezicht aan de Apeldoornse ring.

Bij de herontwikkeling van de Koning Willem III-kazerne en de Frank van Bijnen-kazerne duikt defensie terug in de tijd. Uitgangspunt voor de plannen zijn de gebouwen die tussen 1938 en 1940 zijn gebouwd.

Met het oog op de Duitse oorlogsdreiging zouden op diverse plekken in het land 24 kazernes worden gebouwd, waarvan er uiteindelijk zestien zijn gerealiseerd, allemaal op basis van een standaardontwerp van kapitein-adjudant A.G. Boost, reden om dit type kazerne Boost-kazernes te noemen. Op de kop af een jaar voor de Duitse inval werd de Koning Willem III-kazerne overgedragen aan de garnizoenscommandant en trokken een Eskadron Motorrijders en een Compagnie Wielrijders erin.

In mei 1940 nam de Duitse bezetter het complex over. Na de Slag om Arnhem werden er gewonde Britse en Poolse krijgsgevangenen in ondergebracht. De Canadezen gebruikten na de bevrijding de kazerne voor hun soldaten. In 1946 werden de gebouwen in gebruik genomen door de mobiele afdeling van de marechaussee, die er de eerste mobiele eenheid en de eerste lichting dienstplichtige marechaussees onderbracht. In 1948 begon de opleiding voor beroepsmarechaussees, die tot op de dag van vandaag gebruik maakt van de Koning Willem III-kazerne. De naastgelegen Frank van Bijnen-kazerne dateert uit 1965 en werd gebouwd voor de staf van de Eerste Divisie van de koninklijke landmacht (moet zijn: Eerste Legerkorps - red. MarechausseeNostalgie, met dank aan mar Reinier Voogd 55-3).

Opvallend aan de Willem III-kazerne is de ligging van de gebouwen als paviljoens aan een centraal gedeelte. Een dergelijke bouw was een breuk met het verleden, toen legergebouwen meestal achter elkaar werden gebouwd. Ook in de zorg werden in de jaren voor de oorlog nieuwbouw als paviljoens neergezet.

Defensie besteedt veel energie aan het herstel van de gebouwen. Zo is voor alle vijfhonderd ijzeren kozijnen van de twee poortgebouwen stuk voor stuk in kaart gebracht hoe ze moeten worden hersteld.

Bron: De Stentor / Apeldoornse Courant